Harteconomie.com

Vanavond zat ik lekker nieuwjaars te dineren met het fijnste fiscaalrechtelijke docententeam van heel de wereld waarmee ik mag samenwerken in het al tientallen jaren zijn naam eer aandoende restaurant Vurrukkulluk in Nijmegen (ik vind het onzin om bedrijven niet met name te noemen, zeker als je ze uitmuntend werk leveren, maar dat is een onderwerp voor een andere keer). Topavond dus, hoewel er helaas een paar ontbraken. Maar toch: dik vijf sterren wat mij betreft. De gesprekken waren levendig natuurlijk.

We hadden het er onder meer over dat docenten in deze tijd het gevoel hebben niet alleen voortdurend gefilmd, maar ook steeds vaker beoordeeld worden door hun studenten. Dit laatste beïnvloedt toch wel een klein beetje de manier van lesgeven en mogelijk zelfs wel de manier van tentamineren… Populariteit helpt…Is dit wat we hiermee willen bereiken?

Het onderwerp kwam ter sprake nadat de eerste aflevering van het derde seizoen van Netflixserie Black Mirror werd aangehaald, Nosedive, waarin iedereen op basis van elke sociale interactie een rating krijgt. Mensen met een hoge rating staan bovenaan de maatschappelijke ladder en de hoofdpersoon in dit verhaal doet uit alle macht moeite om in die hoge regionen te belanden. Dit lukt niet zo goed…uiteindelijk valt haar rating onder de minimum marge die ertoe leidt dat…nou ja, kijk zelf maar!

Het komt erop neer dat je als beter mens gekwalificeerd wordt als je zoveel mogelijk past in het plaatje dat iedereen van je verwacht. Als dat lukt, heb je heel veel voorrechten, zoals bijvoorbeeld een uitermate welvarend leven…Heb je een lage rating, dan ben je een slechter mens en val je aan de onderkant uit de samenleving. Eigen schuld, dikke bult.

Dit is einde persoonlijke vrijheid, einde individuele ontwikkeling. Nachtmerrie. Toch? We zijn dan gestopt met elkaar beschouwen als soortgenoeten met elk onze eigen unieke waarde en identiteit. We degraderen onszelf dan tot marktwaarde.

Natuurlijk moeten zaken geëvalueerd worden en moeten ervaringen gedachten en gevoelens altijd geuit kunnen worden, maar misschien past een puntensysteem daar niet zo goed bij…

Het lijkt erop dat onze wereld hier toch bijna ook die dystopische afslag neemt, door steeds vaker, na elke bezorging, na elk telefoontje jouw sterrenwaardering te vragen. Het verschijnsel doet me ook denken aan het boek The Circle van Dave Eggers, waarin de medewerkers nooit genoegen mogen nemen met lagere klantwaarderingen dan het maximum…

In China lopen ze op dit gebied voorop met hun Social Credit System. Dit komt al aardig in de buurt van de nachtmerrie in Nosedive…

Eerlijk gezegd, ben ik zelf ook geneigd om me bij aankopen te laten leiden door klantwaarderingen, maar goed, ik hoef gelukkig nog niemand te raten op basis van haar of zijn persoonlijkheid…Ik hoop intens dat ik slim genoeg ben om dit te weigeren als iemand mij daar ooit om gaat vragen.

Ik ben benieuwd naar jouw gedachten hierover. Geef hier je respons of mail naar olga@harteconomie.com. Ons sterrenteam wacht op jou!