Harteconomie.com

Gisteren vertelde ik al even over onze leesclub. We lazen de afgelopen maand Aleksandra van Lisa Weeda. Dit is heel kort door de bocht een boek over de geschiedenis van de Don Kozakken in de Donbasregio. Wij leesclubbers waren in de slechte zin des woords onder de indruk van de misdaden van de Sowjetunie onder Stalin. Boeren die net iets meer bezaten dan de rest en wat personeel in dienst hadden, werden eerst totaal uitgezogen en later gewoon weggedreven van de boerderijen waar ze al generatieslang woonden en werkten. Vanwege hun bezit werden ze gebrandmerkt als kapitalist en wreed behandeld, want ze waren immers vijanden van de revolutie…

Het is belachelijk dat we hier op aarde totaal verwrongen verhoudingen hebben tussen arm en rijk en dat we dat gat gewoon laten groeien, maar het communisme zoals eerder gepraktiseerd is in vele opzichten een totale mislukking gebleken en veelal uitgedraaid op jammerlijk fascistoïde samenlevingen. Zoals we allemaal weten.

Hoewel de harteconomie vaak ideeën onder de aandacht brengt die ons stelsel van de verdeling van kapitaal totaal op zijn kop zouden zetten, is het daarom een héél slecht idee hier een nieuw soort communisme uit te vinden. Ik denk dat we de termen kapitalisme en communisme op den duur ook tot historisch erfgoed mogen reduceren. Laten we wel wezen: het is begrijpelijk wat Marx wilde in zijn tijd, maar een vijandbeeld cultiveren en in stand houden schept alleen haat. En mensen die nadachten over een wereld waarin markten vrij waren en waarvan men verwachtte dat die zichzelf reguleerden, valt ook totaal niets te verwijten.

Kiezen tussen kapitalisme en communisme is kiezen tussen het belang van het individu en het belang van de gemeenschap. Maar waarom zou je? Deze belangen, zeker ook de economische, zijn verstrengeld en hoeven allesbehalve tegenstrijdig te zijn. Het is de kunst deze op één lijn en in evenwicht te brengen en te houden met elkaar. De vrijheid van het individu dient tenslotte de gemeenschap…

Wat we hier dus niet gaan doen is promoten dat mensen gedwongen moeten worden tot het opgeven van bezit. Het is mooi om dingen om je heen te hebben die bij jou horen en waarover jij alleen zeggenschap hebt. Het is ook mooi om een samenleving te hebben waar mensen ook op dit gebied gewoon totaal verschillende wensen en dromen mogen leven. Het is niet meer mooi als de één op een houtje bijt zonder enig beter vooruitzicht en de ander echt niet meer weet wat te doen met al die middelen… Wel jammer dat we nog geneigd zijn mensen die in hun eentje investeren in wat ze op eigen houtje gekozen hebben als ultieme oplossing voor wereldproblemen grote leiders en zelfs superhelden te noemen…Ik denk eerder aan narcisme en megalomanie.

Misschien ben ik totaal niet van deze wereld, maar ik geloof dat teveel materieel bezit een vals gevoel van veiligheid geeft en ik denk toch ook dat bij veel financieel rijken uiteindelijk een soort onbevredigbare leegte optreedt. Er zit een vals gevoel van superioriteit achter te veel materie vasthouden. Je bent namelijk geen cent meer waard dan je straatarme medemens en macht waarmee je anderen dwingt is uiteindelijk een lege huls. Echt waar.

Als je eraan hecht, is het leuk om spullen te kunnen hebben en te genieten van de mooie dingen van het leven. Trots te zijn op wat je bezit, daar is totaal niets mis mee! Dat moet blijven! Als we willen, kunnen we zulke omstandigheden voor iedereen bereikbaar maken, maar nooit door mensen te dwingen tot wat dan ook. Nooit door de vermogenden onder ons niet meer te zien als mensen en als een ongewenste soort te gaan onderdrukken of elimineren…

Als het besef ontstaat dat delen – ook macht, ook leiderschap – veel meer oplevert en zelfs kan leiden tot het behoud van onze soort, dan hoeft dat niemand pijn te doen. Integendeel.

Het zou fijn zijn als iemand mijn ongebreidelde idealisme hier eens genadeloos ging proberen onderuit te halen. Doe dat gewoon. Wát zijn je bezwaren, wat zijn jouw ideeën? Dan komen we juist verder.

I’ll be back soon! Tot later.