Waar economie het hart raakt

Gelegenheid

Jazeker. Ik zet mijn fiets op slot en sluit mijn huis af. Mijn pincode en wachtwoorden blijven geheim, mijn telefoon krijg je niet zomaar geopend en mijn laptop bewaak ik met mijn leven…Ik moet wel.

Toch is het jammer. Ik ben opgegroeid in de jaren 60 en 70 in een Gelders dorp. De jaren van het touwtje door de voordeur, zoals oud-politicus Jan Terlouw in herinnering bracht in 2016 en jazeker, dat bestond echt. In onze buurt waren ook alle achterdeuren open. En je fiets? Die kon je gewoon overal neerzetten zonder je druk te maken over een kwijtraakbaar sleuteltje.

Als je stal, was je een dief, zo simpel was het.

En nu? De gelegenheid maakt steeds meer de dief. Jij bent verantwoordelijk als er van je gestolen wordt…Als je niet alles streng bewaakt, dan vráág je erom. Daarom moet alles wat met bezit te maken heeft gezekerd, beveiligd, gesloten, bewaakt, voorzien van camera’s en achter tralies. Al was het maar vanwege de verzekering…Al was het maar vanwege de beveiligingsbusiness, waarin miljarden omgaan.

Onlangs hoorde ik iemand overzee van bovenaf roepen: als je je niet kunt verdedigen, dan vráág je er eigenlijk om om overweldigd te worden. Zo’n opmerking is een extreme uitwas van dezelfde makelij.

Wat zou het fijn zijn als we veel vrijer konden leven omdat het helemaal niet gebruikelijk was om iets te pakken wat – schijnbaar of blijkbaar – onbeheerd achtergelaten is. Als we niet alles 10 x hoefden controleren en niet nóg een code uit ons hoofd hoefden te leren.

De harteconomie wil dat bereiken.

Allereerst respecteer je de vrijheid, de grenzen en de privacy van de ander. Je eigent je dus niet zaken toe die van iemand anders zijn. Dit gedrag wordt uitdrukkelijk niet geaccepteerd. Van niemand.

De harteconomie wil daarbij wel uitdrukkelijk keihard werken aan het wegnemen van de oorzaken van eigendomscriminaliteit.

Bijvoorbeeld door zoveel mogelijk, maar (alleen vrijwillig!) delen van goederen waaraan je misschien minder gehecht bent en die je misschien niet elk moment nodig hebt: vervoermiddelen, gereedschap, huishoudelijke apparaten, computers, printers. Of het delen van eigendom of oogst. Je kunt dan denken aan gemeenschappelijke (moes)tuinen, woonruimte, bergruimte, werkruimte. Natuurlijk hoort hier ook het ruilen van bijvoorbeeld kleding of speelgoed bij. Gelukkig gebeurt dit nu allemaal al volop! Eigendom wordt daardoor meer fluïde.

In de harteconomie voegt het beschikbaar maken van goederen en diensten aan méér mensen waarde toe aan het product. In de harteconomie kunnen verkoopprijzen dalen, terwijl de waarde van hetzelfde product tegelijkertijd toeneemt. Dit worden twee verschillende begrippen, die je ook heel goed kunt vertalen naar een cijfermatig systeem. Dit voorkomt ook (gedeeltelijk) dat mensen in armoede vervallen.

Verder gaat het er natuurlijk om dat je zorgt dat een gebrek aan inkomen om levensonderhoud te bekostigen nauwelijks meer voorkomt. Dat schuldenproblematiek oplosbaar wordt en in een later stadium simpelweg onmogelijk.

Uiteraard zullen de beveiligers een andere baan moeten zoeken, maar hey, is dat nou echt zulk leuk werk?

Er komen vast talloze andere uitdagingen aan. En bovendien: het is nog lang niet zover, helaas en dit idee bevat nog talloze valkuilen, haken en ogen. Dit kan bijvoorbeeld alleen maar op wereldschaal, dus totaal internationaal, om maar een kleinigheidje te noemen. Of: hoe ga je om met erfenissen?

Maar als we dat bereiken, dan hebben we de gelegenheid eindelijk ècht weggenomen. Het touwtje kan gewoon weer door de brievenbus. Overal.

Plaats een reactie